Praca zdalna stała się pełnoprawną formą aktywności zawodowej, obok pracy biurowej; Poniżej omówiono jego regulacje w Polsce.

Pracę zdalną regulują przepisy Rozdziału IIc „Praca zdalna” Kodeksu pracy.

Praca zdalna oznacza wykonywanie pracy w całości lub w części w miejscu wskazanym przez pracownika, łącznie z jego adresem zamieszkania, każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą.

Praca może być wykonywana zdalnie, w pełnym lub częściowym wymiarze godzin, lub w sposób hybrydowy: częściowo w domu, częściowo w organizacji.

Pracę zdalną można ustalić pomiędzy pracownikiem a pracodawcą:

• przy zawieraniu umowy o pracę lub
• w okresie zatrudnienia (w formie zmiany warunków umowy o pracę; forma pisemna nie jest wymagana).

Pracodawca może powierzyć pracownikowi pracę zdalną bez uzgadniania tego z pracownikiem w szczególnych przypadkach, tj. w okresie:

• skutków stanu wyjątkowego, stanu epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego oraz przez okres 3 miesięcy od ich odwołania,
• okoliczności siły wyższej, gdy pracodawca czasowo nie jest w stanie zapewnić pracownikowi bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w dotychczasowym miejscu pracy.

Pracodawca ma co do zasady obowiązek rozpatrzenia wniosku o przeniesienie do pracy zdalnej złożonego przez:

• pracownica w ciąży,
• pracownik wychowujący dziecko do ukończenia przez nie 4 roku życia,
• pracownik opiekujący się członkiem rodziny, który jest niepełnosprawny,
• pracownik określony w art. 142 Kodeksu pracy:

– pracownik będący rodzicem dziecka z niepełnosprawnością lub chorobą, która powstała w okresie prenatalnym rozwoju dziecka lub w czasie porodu;

– pracownik będący rodzicem dziecka niepełnosprawnego w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych;

– pracownik będący rodzicem dziecka i posiadający opinię o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego lub orzeczenie o potrzebie prowadzenia zajęć rewalidacyjno-edukacyjnych zgodnie z przepisami ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. „Prawo oświatowe”.

Pracodawca ma prawo odmówić pracownikowi przeniesienia do pracy zdalnej wyłącznie w przypadku, gdy jego realizacja jest niemożliwa ze względu na rodzaj pracy lub organizację pracy. Pracodawca jest zobowiązany poinformować pracownika o przyczynie odmowy.

Praca zdalna okazjonalna:

• na prośbę pracownika niekiedy zapewnia się możliwość pracy zdalnej (za zgodą pracodawcy),
• 24 dni w roku kalendarzowym.

Pracodawca jest zobowiązany do:

• zapewnić pracownikowi zdalnemu materiały i narzędzia pracy, w tym urządzenia techniczne niezbędne do wykonywania pracy zdalnej,
• zapewnia instalację, konserwację i naprawę narzędzi pracy, a także koszty energii elektrycznej i niezbędnych usług telekomunikacyjnych,
• pokrywać inne wydatki bezpośrednio związane z pracą zdalną, jeżeli taki obowiązek wynika z umowy/regulaminu,
• zapewnić pracownikowi zdalnemu szkolenie niezbędne do wykonywania pracy oraz wsparcie techniczne,
• zapewnienie pracownikowi zdalnemu możliwości przebywania na terenie zakładu pracy, komunikowania się z innymi pracownikami, korzystania z pomieszczeń i sprzętu pracodawcy, obiektów socjalnych firmy oraz wydarzeń towarzyskich.

Pracownik i pracodawca mają prawo odmówić pracy zdalnej; tryb odwołania i przywrócenia tradycyjnej formy wykonywania pracy określa Kodeks pracy.

Pracodawca wypełnia obowiązki związane z zapewnieniem bezpieczeństwa pracy wobec pracownika pracującego zdalnie, z wyjątkiem tych, których wypełnienie nie jest możliwe ze względu na zdalny charakter pracy. Wstępne szkolenie z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy dla osób zatrudnionych zdalnie na stanowiskach administracyjno-biurowych może zostać przeprowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej.

Niedopuszczalne jest zlecanie pracy zdalnej, która wiąże się z wykorzystaniem substancji lub materiałów niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia.

Pracodawca, przed dopuszczeniem pracy zdalnej, jest obowiązany sporządzić ocenę ryzyka zawodowego, w tym ocenę powszechną dla określonych grup pracowników, i na jej podstawie przygotować informację zawierającą zasady bezpiecznej pracy zdalnej oraz zapoznać z nią pracownika.

W razie zaistnienia wypadku przy wykonywaniu pracy zdalnej, do postępowania wyjaśniającego w sprawie wypadku stosuje się odpowiednio przepisy o wypadkach przy pracy. Oględziny miejsca zdarzenia muszą zostać przeprowadzone niezwłocznie, przy czym w przypadku pracy zdalnej ich termin ustalany jest w porozumieniu z pracownikiem i właściwą komisją pracodawcy.

Pod poniższym linkiem do państwowego portalu można znaleźć znaleźć szczegółowe informacje na temat warunków pracy zdalnej w Polsce.